İşte ABD'deki en etkili 50 Türk

12 yıldır çıkarmakta olduğumuz Turk of America Dergisi olarak bir benzerini Amerika'daki Türkler arasında neden yapmayalım diye düşündük. Ve danışma kurulundaki isimlerin de katkısıyla bir liste oluşturduk.

İşte ABD'deki en etkili 50 Türk
Dernek temsilcileri, sivil toplum kuruluşları, işadamları, profesyonel yöneticilerle görüştük. Herkesi memnun edecek bir liste hazırlamaya imkan yoktu. Onun için yaptığı işle Amerikan toplumuna da etkisi, katkısı, faydası olan isimler üzerinde durmayı tercih ettik. Sadece Türk toplumuna olan etkisini değil yaşadığı toplumun geneline kimin ne kadar etkisi var diye araştırdık.

Amerika'daki Türk nüfusu Avrupa'daki Türklere oranla çok az olmasına karşın, özellikle iş ve profesyonel hayatta daha etkin durumda. Avrupa'daki Türkler'den tek eksik yanları politik alanda fazla gözükmüyorlar.

Bundan 10 yıl öncesine kadar Amerika'daki Türkler denince akla gelen iki isim Ahmet Ertegün ve Arif Mardin'di. Her ikisi de rahmetli olduktan sonra Amerika'daki Türklerin öncüsü diyebileceğimiz başka isimler ön plana çıktı. Ertegün ve Mardin'in boşluğu Doktor Mehmet Öz ve Muhtar Kent tarafından doldurulmuş durumda. Ancak artık zirvede yalnız değiller.

İş hayatında, profesyonel hayatta, sporda, sanatta, akademi çevrelerinde pek çok isim Amerika genelinde tanınır, bilinir duruma geldi. Listedeki isimler Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı altında Kürt, Ermeni, Süryani, Yahudi, Boşnak, Kıbrıslı, Arap etnik kökene sahip isimlerden oluşuyor. Bu anlamda Anadolu'nun da güzel bir mozaiği.

50 kişiden oluşan listemizin ilk sırasını Dr Mehmet Öz'e ayırdık. Dr Öz'ün Amerikalılar üzerindeki etkisi gerçekten yadsınamaz. Günlük televizyon programı ile Amerikalılara eğlenceli bir dille sağlıklı olmanın yollarını anlatıyor. İşaret ettiği ürün milyonlar satıyor, anlattığı teknik kısa sürede popüler oluyor.

Listenin ikinci ve üçüncü sırası Fortune 500 listesindeki iki Türk CEO var. Coca Cola CEO'su Muhtar Kent ve Western Union CEO'su Hikmet Ersek. Nüfusca Türkler'den çok daha fazla olmasına rağmen Fortune 500'a CEO's sokamayan çok etnik grup var. Maxim

Listede dördüncü sırada Amerikalı Türklerin en fazla tartıştığı isimlerden biri Chobani'nin sahibi Hamdi Ulukaya var. Eğer şirketinin bu kadar büyüyeceğini bilseydi markasını yine Yunan Yoğurdu olarak tanıtır mıydı bilinmez ancak Amerikan gıda endüstrisine etkisi göz ardı edilemez.

En etkin Türkler listesinin gizli kahramanlarından biri de Yalçın ve Serpil Ayaslı çifti. Kendi şirketlerinden kazandıkları milyonlarca doları Türk Amerikan toplumunun hizmetine sunan çift politik ve kültür alanda Amerikalı Türklerin en aktif isimleri. Ve çabaları ile gerek Kongre'de gerekse kültürel hayatta Türkler ismini daha fazla duyurabiliyor.

İşte Amerika'nın En Etkin 50 Türk'ü ve etkin oldukları alanlar

İşte ABD'deki en etkili 50 Türk - Resim : 1


18 EYALETTEN İSİM

En etkin 50 Türk listesindeki isimler Amerika'nın 18 farklı eyaletinde yaşıyor. Listedeki Türkler'den 10'u New York'ta, 9'u California'da, 5'i Massachusetts'te, 3'ü New Jersey, Pennsylvania ve Washington, DC'de yaşıyor. Alabama, Indiana, Arizona, Nevada, Tennesse, Georgia gibi Türklerin az sayıda olduğu eyaletlerde de etkin isimler var listede.

Politik alanda etkin iki isimden biri olan Osman Bengür, Amerikan Kongresi'ne iki kez aday olan tek Türk. İş hayatının yanı sıra politik alanda ilerleyen bir diğer isim ise Demokrat Parti delegesi Murat Güzel. Barack Obama'ya başkan olması için imzayla oy veren Demokrat delegelerden biri.

Listede ülkede seçimle iş başına gelmiş en üst düzeydeki isim Houston'daki Savcı Jay (Ceyhun) Karahan.

Listede iki isim ise Amerika'daki yaşama katkı ve etkilerine rağmen Türkiye'de yaşayan isimler. Onlardan biri ABD'deki ilk Türk otelini açan isim, Kiska'nın kurucusu Oğuz Gürsel. Gürsel'in sahip olduğu Kiska dışında Türkiye'den büyük başka müteahhit firma Amerika pazarında yok. Diğer isim de ülkeye Türk televizyonlarını getiren adam olarak bilinen reklamcı Alinur Velidedeoğlu. DFH ile 1998'den beri Türk televizyonları evlere ulaşıyor.

İnşaat işlerinde yoğunlaşan üç isim dikkat çekiyor. İzak Şenbahar New York'ta 1 milyar dolara yakın gayrımenkul portföyü ile tanınan bir isim. Indiana'da yaşayan ve büyük inşaat projelerine imza atan Ersal Özdemir ve California'da pek çok alt yapı ve bina projesine imza atan Transtech şirketinin kurucusu ve yönetim kurulu başkanı Ali Çayır.

Teknoloji alanında 55 milyon insanın bilgisayarını koruyan ürünleri üreten Comodo'nun sahibi Melih Abdulhayoğlu, Silikon Vadisi'nin sihirbazı olarak da bilinen Felicis'in kurucusu melek yatırımcı Aydın Şenkut, ön plana çıkan isimler.

Sporda ise NBA'in en uzun süreli kariyere sahip yabancı oyuncularından biri olan Hidayet Türkoğlu ve ligte şampiyonluk ve All-Star oynayan tek Türk oyuncu Mehmet Okur listede yer aldı.

Sanatta Maryland'ta yaşamını sürdüren ünlü müzisyen Fahir Atakoğlu, Türkiye'deki çalışmalarının dışında Amerikan caz dünyasında kendisine isim yapmış isimlerden biri. 20 yılı aşkın süredir Hollywood'ta dizi, film, reklamlarda rol alan aktör Murad Demir, en uzun soluklu Hollywood kariyeri olan Türk olarak biliniyor. Televizyon dünyasının Mehmet Öz'den sonra en çok tanınan ismi ise şüphesiz The Young Turks internet programı ile bir fenomen olan Cenk Uygur. Uygur'un youtube'daki videoları bir milyar kezden fazla seyredildi. Bir dönem ana akım medya kanallarında MSNBC'de haber programı da yapan Uygur, halen Huffington Post sitesinin en aktif yazarlarından biri.

Genç toplum liderlerinden Türk Amerikan Dernekleri Federasyonu eski Başkanı Ali Çınar, Amerika genelinde Türk tezlerini savunan ve takipçisi olan bir isim olarak ön plana çıkarken, Daron Acemoğlu ekonomist olarak, Gökhan Hotamışlıgil diabet alanında, Mehmet Toner de kanser alanındaki çalışmaları ile MIT ve Harvard'ın en gözde öğretim görevlilerinden. Yale üniversitesi öğretim görevlilerinden Dr Sükrü Emre de ülkede en fazla karaciğer nakli gerçekleştiren doktor olarak ün yapmış durumda. Dr. Hasan Pirkul, 19 yıldır Naveen Jindal School of Management at the University of Texas at Dallas'ta dekan olarak görev yapıyor. Pirkul, sıfırdan kurduğu bölümü 19 yılda Amerika'nın saygın işletme fakültelerinden biri haline getirdi. MIT'e yaptığı 100 milyon dolar bağışla adını duyuran Dr Kenan Şahin, gösterişi sevmeyen yapısı ve mütevaziliği ile listenin en ilgi çeken isimlerinden. Türkiye'de de bir okula bağışta bulunan Şahin, reklamı yapılmaması şartı koyduğu için hangi okul olduğu söylemiyor.

10 milyar dollar circa sahip Maxim Integrated Products Inc.'in 2007 yılından beri President ve CEO'su olarak görev yapan Tunc Doluca, Kent ve Ersek gibi ülkenin en tanınmış CEO'larından biri.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Ajansı başkanlığı görevinden sonra ülkenin en prestijli think-tank'lerinden biri olan Brooking Institute'de Vice President olarak görev Kemal Derviş, dört kez Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterilen ve dünyadaki anlaşmazlıkların çözüme kavuşturulmasında geliştirdiği tekniklerle bilinen Prof Vamık Volkan, akademik alanda en etkin isimlerden.

İHTİYAR KURTLAR

Listedeki 50 isimden özellikle bahsetmek istediğim üç isim var. 1930 doğumlu Muammer A. Öztekin'e, 1931 doğumlu Rahmi Soyugenç ve 1935 doğum Dr Byram Karasu'ya ayrı bir parantez açmak istiyorum.

Muammer A. Öztekin, Amerika'daki Türk sanayicilerinin babası. Öztekin, 1947 yılında University of Michigan'a kaydolan ve 1953'te Amerika'nın ilk ayarlanabilir raflarını icat eden bir girişimci. Patenti kendisine ait raflarla milyoner olan Öztekin, inşaa ettiği binalara, fabrikasının bulunduğu yollara Türkçe isimler vermiş, Başkan Nixon ve Reagan tarafından Beyaz Saray'da misafir edilmiş, yeni neslin çok da tanımadığı ama iş dünyasında duayen olmuş bir isim. Oğlu Kent ile görüştüğümde kendisini listeye almamızdan büyük mutluluk duydu ve babasının albümünden en güzel fotoğraflarını bizimle paylaştı.

Bir diğer ihtiyar kurt, Indiana'daki Amerika'nın en eski döner kapı şirketi International Revolving Doors'un sahibi Rahmi Soyugenç. Aslen Eskişehirli olan ve Öztekin gibi Amerika'ya okumaya gelen Soyugenç, hala işinin başında. 100 yılı aşan tarihi ile Amerika'nın en büyük binalarının döner kapılarını üreten şirket, Soyugenç Ailesi tarafından yönetiliyor.

43 yılını Albert Einstein College of Medicine of Yeshiva University'de harcayan Profesör Byram Karasu, 1960'larda Yale'de psikoloji bölümüne kabul edildi. Ülkenin en etkin psikoloji okullarından birinde 43 yıldır dekan olarak görev yapıyor. Karasu, New York'taki milyarderlerin psikoloğu olarakta biliniyor ve ana dili Türkçe olmasına karşın psikoloji gibi zor bir meslek dalında milyarderler, mega figürlere psikologluk yapıyor.

Amerika'da yarım asıra yakın zaman harcayan bu isimlerin yanında genç nesil de kendinden emin bir şekilde yolunda ilerliyor. Listenin en genç ismi olan 38 yaşındaki Ercüment Tokat, 10 yıllık profesyonellik hayatında 200 milyar dolara yakın şirket evliliği gerçekleştiren bir finanscı biliniyor.

İŞ DÜNYASININ YILDIZLARI

Amerika genelindeki 40 bini aşkın mücevher mağazasının yüzde 60'ına mal veren Unique Settings of New York'un sahibi Ekmel Anda, kadın gece çantası pazarında lider durumda olan Sasha Bag'in sahibi Erol Devli, 350 milyon dolara yakın bir emlak portföyünü yöneten Lexin Capital'in sahibi Metin Negrin, 106 şubeli Vocelli Pizza'nın sahibi Varol Ablak, Los Angeles'ın en büyük şirket değerlendirme şirketlerinden biri olan Sanlı, Pastore & Hill'in kurucusu ve partneri olan Nevin Sanlı, Amerika-Türkiye arasında taşınan toplam mal ve hizmetin yüzde 35'ini taşıyan Turkon Line gemi taşıma şirketinin kurucu genel müdürü ve hissedarı Mustafa Merç, İtalyan kablo devi Prysmian'ın Amerika CEO'su Hakan Özmen, ünlü puro markası CAO'nun kurucusu Cano Özgener, yine kendi servetini ülkedeki et etkin Türk hayır kurumlarından birini kurmaya adayan Turkish Philanthropy Funds'un Yönetim Kurulu Başkanı Haldun Tashman iş dünyasındaki en etkin isimlerden.

Amerika'daki çatı kuruluşları ATAA'nin Başkanı Mehmet Çelebi ve TAA'nın Başkanı Faruk Taban ve ülke genelinde 22 cami, 11 öğrenci yurdu işleten Amerika Müslümanlar Birliği Başkanı Mustafa Yılmaz listenin kayda değer diğer isimleri.

LİSTEDEKİ BAŞARILI TÜRK KADINLARI

Amerika'daki Türk kadınların iş hayatındaki etkinlikleri de giderek artıyor. Listede 4 Türk kadını başarıları ile yer aldı. Derginin kapağını da süsleyen ve Amerika'dan uzaya ticari araç gönderecek 3 firmadan biri olan Sierra Nevada Corporation'ın Yönetim Kurulu Başkanı ve President'i Eren Özmen, Dünya Bankası'nın araştırma departmanın başındaki isim Aslı Demirgüç Kunt, Turkish Cultural Foundation ve Turkish Coalition of America gibi Amerika'nın en etkin iki derneğinin kuruluşunu kendi kişisel serveti ile finanse eden aynı zamanda akademisyen Serpil Ayaslı, Intel'in giyilebilir teknolojileri üreten departmanın Başkan Yardımcısı konumundaki ismi Ayşegül İldeniz.