Türkiye, Bulgaristan ve Gürcistan'la elektrik piyasasını birleştirecek

Türkiye, elektrik piyasasını Gürcistan ve Bulgaristan'la birleştirmek için çalışmalar yapıyor.
Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) Genel Müdürü Hasan Hüseyin Savaş, Türkiye'nin komşu ülkeler ve Avrupa ülkelerinin enerji borsalarıyla iş birliği ve pazar birleşmelerine ilişkin görüşmelerini sürdürdüğünü belirterek, "Gürcistan ve Bulgaristan'ın enerji borsalarıyla birleşme yönünde yapılan görüşmelerden 2018-2019 yıllarında sonuç alınmasını bekliyoruz." dedi.

Savaş, EPİAŞ’ın haziran ayında Avrupa Enerji Borsaları Birliği’ne (EUROPEX) üye olduğunu ve EUROPEX genel kurulunun gelecek yıl İstanbul’da yapılacağını söyledi.

Şirket olarak, 9-13 Ekim tarihleri arasında İstanbul'da düzenlenecek Dünya Enerji Kongresi’ne katılacaklarını anlatan Savaş, "Kendimizi global olarak tanıtmayı başarırsak, iş birliği ve birleşmelerde daha hızlı sonuçlar alacağımızı düşünüyorum." diye konuştu.

Bosna-Hersek ve Romanya ile de iş birliğine yönelik görüşmelerin hız kazandığını bildiren Savaş, "Biz şu anda birleşmeyle ilgilenen her piyasayla konuşmaya ve görüşmeye açığız. Birkaç yıl içinde bu tür birleşmelerde daha somut ilerlemeler kaydedeceğimizi düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’nin jeostratejik konumu, elektrikteki kurulu gücünün büyüklüğü ve artan elektrik tüketimi sayesinde bölgesinde enerji piyasası merkezi olabileceğine işaret eden Savaş, "Gürcistan, İran, Arap Yarımadası ülkeleri, Kıbrıs ve Balkanlar, hepsiyle piyasa birleşmeleri olabilir. Gürcistan ve Bulgaristan'ın enerji borsalarıyla birleşme yönünde yapılan görüşmelerden 2018-2019 yıllarında sonuç alınmasını bekliyoruz. Enerji merkezi haline gelebilmek için Türkiye’nin piyasa işletmeciliği standartlarını daha üst seviyelere taşımamız gerekiyor." şeklinde konuştu.

Savaş, bu yıl içinde komşu ülkelerdeki gün öncesi elektrik piyasaları incelenerek, ortak eşleştirme yapılacak ülkelerin belirleneceğini ve bu ülkelerin dengeleme modeli yazılımına uygun bir yazılım yapmayı planladıklarını vurguladı.

2015'te kuruldu, işlem hacmi 15 milyar TL'yi geçti

EPİAŞ'ın kuruluşundan bu zamana kadar geçen sürece ilişkin değerlendirmelerde de bulunan Savaş, "2015'te sıfırdan bir şirket kurduk. Pek çok projeyi hayata geçirmemiz açısından olumlu bir yıldı. Bu yıl ise önümüzü daha iyi görebilmek için 5 yıllık stratejik planımızı hazırladık. Türkiye'nin enerji ticaret merkezi olması için çalışmalarımıza var gücümüzle devam edeceğiz." dedi.

Geçen yıl şirketin sınırlı gelirler ve kuruluştan kaynaklanan yüksek operasyonel giderler nedeniyle 5,6 milyon lira zarar ettiğini söyleyen Savaş, bu zararın 2016’da piyasa işletim tarifesiyle telafi edilmesini beklediklerini dile getirdi.

Savaş, 2016 sonu itibarıyla yaklaşık 18 milyar lira kar beklentileri olduğunu belirterek, "Bu yıl için gelirlerin toplam 84 milyon lira, giderlerin ise toplam 66 milyon lira civarında olacağını öngörüyoruz. Hedeflenen yatırım miktarı da yaklaşık 9 milyon lira." diye konuştu.

EPİAŞ'ın Gün Öncesi Piyasası’nda (GÖP) geçen yıl yaklaşık 100 teravatsaatlik işlem miktarına ulaşıldığını ve 28,5 milyar liralık işlem hacmi oluştuğunu ifade eden Savaş, bu yılın ilk 6 ayında ise GÖP'te 56,05 teravatsaatlik işlem miktarına ulaşıldığını ve bu dönemde toplam işlem hacminin 15 milyar lirayı geçtiğini kaydetti.

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmeliğin (YEKDEM) değişmesi ve katılımcılara enerji dengesizliklerini yönetme sorumluluğu verilmesiyle, Gün İçi Piyasası hacminde önemli artışlar görüldüğünü anlatan Savaş, "Söz konusu piyasada, 1 Temmuz 2015’den bu yana aylık olarak en fazla eşleşme 84 bin 993 megavatsaatlik işlem hacmiyle Haziran 2016’da gerçekleşti. Yine haziranda söz konusu piyasada ticaret hacmi 13 milyon lirayı geçti. Günlük bazda işlem miktarında ise 8 bin 711 megavatsaatle 17 Haziran 2016 tarihinde rekor kırıldı." ifadesini kullandı.

EPİAŞ'ın kuruluş yılı içinde "Gün Öncesi Piyasası Yazılımı ve Şeffaflık Platformu" gibi iki önemli projeyi hayata geçirdiğine işaret eden Savaş, şunları söyledi:

"Türkiye’nin bir enerji merkezi haline gelebilmesi için Gün Öncesi Piyasası Yazılımı gibi pazarlanabilir ürünlere odaklanılması gerekiyor. 1 Haziran 2016’da devreye giren Gün Öncesi Piyasası Yazılımı, EPİAŞ’ın kendi yazılım mühendisleri tarafından geliştirildi. Yazılım geliştirme stratejileri açısından testleri yapılmış bir ürün. Buna benzer elektrikte fiziksel testini yaptığımız uzun vadeli kontratlar, vadeli işlemler piyasasındaki kontratlar gibi pazarlanabilir ürünlere yoğunlaşmalıyız. Şeffaflık Platformu'yla ise güvenin esas olduğu sağlam bir ticaret platformu kurmayı hedefliyoruz. Platformun beta versiyonunu Mart 2016’da hayata geçirdik. İkinci versiyonunu da 2016 yılı sonuna doğru devreye almayı hedefliyoruz."

Spot doğalgaz piyasası modeli için çalışmalar başladı

EPİAŞ’ın, hali hazırda ihtiyaç hissedilen spot doğalgaz piyasası modelinin geliştirilmesi için de çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Savaş, EPİAŞ bünyesinde faaliyete geçecek doğalgaz piyasasının 2017’nin ilk çeyreğinde açılabileceğini söyledi.

Savaş, "Yönetmeliği oluşturduktan sonra, piyasa yazılımını da gerçekleştireceğiz. Önceliğimiz liberal bir piyasanın en önemli adımlarından dengeleme gazını, gün öncesi ve gün içi piyasalarını hayata geçirmek olacak." diye konuştu.

Savaş, doğalgaz piyasasının yanı sıra, karbon, yeşil sertifika, kömür ve petrol gibi diğer potansiyel piyasalar için de fizibilite çalışmaları yürüttüklerini kaydetti.