Alışverişte büyük değişiklik başlıyor

Plastik alışveriş poşetleri 1 Ocak 2019’dan itibaren tüketiciye en az 25 kuruştan satılacak. Market istese de poşeti müşterisine bedava veremeyecek. Çünkü cezası var. Bu nedenle marketler, bir yandan altyapıyı hazırlamak için ücretin ‘fişe yansıtılması’ denemeleri yaparken bir yandan da ücretli poşete ilgi göstermeyen tüketicisinin hayatını kolaylaştırmak için üzerinde logosu bulunan kendi bez çanta ve filesini ürettiriyor.

Çöp poşetleri ne zaman paralı olacak?
Yasa uyarınca plastik alışveriş poşetleri tüketiciye en az 25 kuruştan satılacak. Plastik poşetleri ücretsiz veren işyerleri, satış alanının her metrekaresi için 10 lira idari para cezasına çarptırılacak.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kurulacak komisyon her yıl bu ücreti yeniden belirleyecek. Çevre Bakanlığı alışveriş poşetlerinin ücretli olması için geçtiğimiz aylarda yönetmelik değişikliği yapmıştı.

Yönetmeliğin 1 Ocak 2019'da yürürlüğe girmesi öngörülüyordu. Ancak artık yasal düzenleme esas alınacak ve yasanın Resmi Gazete'de yürürlüğe girmesinin ardından poşetler paralı olarak tüketiciye sunulacak.

Tükiye'de bazı firmalar ücretli alışveriş poşeti uygulamasına geçmeye başladı. Ancak ülke genelindeki uygulamanın yönetmelik doğrultusunda 1 Ocak'tan itibaren başlaması planlanıyor.

Geri kazanım katılım payı getirilecek
Yasa ile naylon alışveriş poşetleri, lastik, akü, piller ve araç bataryaları, madeni, bitkisel yağ, elektrikli ve elektronik eşyaları piyasaya süren veya ithal edenlerden "geri kazanım katılım payı" alınması öngörülüyor.

Depozito 2 yıl sonra
Yasa uyarınca, çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla bakanlığın belirleyeceği ambalajlar için depozito uygulaması 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren zorunlu olacak.

Depozito kapsamındaki ambalajlı ürünlerin satış noktaları, depozito uygulaması toplama sistemine katılım sağlayacak.

Depozito uygulanmadan yıllık piyasaya sürülen ambalaj için, piyasaya sürenlere ton başına 100 lira, plastik poşetleri ücretsiz verdiği tespit edilen satış noktalarına depo alanı hariç kapalı satış alanının her metrekaresi için 10 lira idari para cezası verilecek.

Çevre cezaları artırıldı
Yasa ile çevreyi kirletenlere yönelik cezalar da artırıldı. Buna göre egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine 1.250 lira ceza verilecek.

Aynı araç, yönetmeliklerle belirlenen standartlara aykırı emisyona neden oluyorsa ceza 2 bin 500 liraya çıkacak.

Öngörülen yasaklara ve sınırlamalara aykırı olarak petrol ve petrol türevleri tahliyesi veya deşarjı yapan tankerlerle katı atık bırakan veya evsel atıksu deşarjı yapan diğer deniz araçlarına uygulanan idari para cezaları da artırıldı.

Bisiklet yolu zorunluluğu
Yasayla getirilen bir başka önemli düzenleme ise 1 Haziran 2019'da yürürlüğe girecek.

Buna göre yeni imar planlarında topografya ve arazi eğimi uygun olan yerlerde bisiklet yolları ve bisiklet park istasyonları zorunlu olacak.

Arazi eğimi uygun olmayan yerlerde ise yaya yolları yapılacak.