Financial Times: Türkiye'deki fındık üreticileri ve Nutella karşı karşıya geldi, alımlar durdu

Türkiye'deki fındık satıcıları, Nutella'nın üreticisi İtalyan şirket Ferrero ile karşı karşıya geldi.

Financial Times'ın haberine göre, Türkiye'de ilkbaharda yaşanan don ve haşere istilası ürünü azaltırken yaz başından bu yana fındık fiyatları neredeyse iki katına çıktı. Dünyada üretilen fındıkların yaklaşık dörtte birinin alıcısı olan Ferrero artan fiyatlarla birlikte alımları durdurarak Şili ve ABD'den tedarik sağlamaya başladı.

Londra merkezli tüccarlara göre, Türk aracıların çiftçilerden agresif biçimde alım yapması fiyatların daha da yükselmesine yol açtı. FT'ye göre aracılar, dünyanın en büyük fındık tüketicisi olan Ferrero’nun yakında yeniden piyasaya girmek zorunda kalacağına inanıyor.

Londra merkezli CG Hacking şirketinden Giles Hacking, durumu şöyle özetliyor:

“Türkiye’deki yerel aracılar, Ferrero’nun yeniden alım yapmaya başlayacağını öngörerek ellerine geçen her fındığı satın alıyorlar... Ortada Ferrero ile uzun pozisyondaki tüccarlar arasında bir bekleyiş savaşı var. Bu kişiler adeta Ferrero’yu rehin almış durumda”

Hacking’e göre, doğal fındığın (yani kabuğu çıkarılmış iç fındığın) fiyatı Haziran ayında ton başına yaklaşık 9.000 dolardan 18.000 dolara yükseldi.

Ferrero’nun fındık tedarik ve işleme kolu olan Ferrero Hazelnut Company’nin genel müdürü Marco Botta ise Samuel Beckett'ın ünlü oyunu Godot'yu Beklerken'e gönderme yaparak, “İtalyan şekerleme devi olarak, Türkiye’nin fındık kralları için yeni bir Godot’ya dönüşüyoruz. Herkes kendi oyununu oynuyor” dedi.

Botta, Sırbistan ve İtalya’dan yapılan alımlar da dahil olmak üzere şirketin tedarik ağını çeşitlendirmesinin Ferrero’ya dalgalı dönemleri atlatma imkânı verdiğini belirtirken, “Bu çeşitlilik, Türkiye’de don yaşanan ve yaz aylarında kurak geçen bu yıl gibi dönemleri yönetmemizi sağlıyor” ifadelerini kullandı.

Yine de, Türkiye hâlâ Ferrero’nun tedarik zincirinin merkezinde yer alıyor. Botta, şirketin Türk Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ile yazılı bir anlaşmasının bulunmadığını belirtiyor, ancak ekliyor: “Bu ülkeye olan bağlılığımız uzun vadeli bir taahhüttür.”

Türkiye'de fındık pazarı daraldı, çiftçiye göre 'fiyat olması gereken yerde'
Türkiye yılda 600 bin ila 700 bin ton fındık hasat ediyor, bu da toplamda yaklaşık 1,1 milyon ton olan küresel arzın neredeyse üçte ikisine denk geliyor.

Uzmanlar, bu yıl üretimin 500 bin ton veya daha altına düşebileceğini, bunun da zaten küçük olan pazarı daha da daraltabileceğini söylüyor.

Tarım Bakanlığı'nın il bazlı çalışmalarına göre rekoltenin 450 bin ton civarında olması bekleniyor. Ancak Ulubey Fiskobirlik Başkanı Cemil Temiz, FT'ye açıklamasında "Gerçek rakamın 300 bin tonu geçeceğini sanmıyorum" dedi.

Ordu'da yarı zamanlı çiftçilik yapan Saadettin Irmakçı, normalde bahçesinden yılda 1,5 ton fındık topladığını ancak miktarın bu sene 30 kiloya indiğini söylüyor. Irmakçı, "Fındık fiyatı yükseliyor ama olması gereken yerde. Karadeniz'de balıkçılar bir günde bizim bir yılda kazandığımızı kazanıyor" diye ekliyor.

Türkiye'nin en büyük 5 fındık ihracatçısından biri olan Poyraz Fındık'ın ihracat direktörü Fırat Bakıcı da piyasaya dair, "Türkiye'nin pazar payını kaybedeceği yönünde bir paranoya var. Şili agresif şekilde büyüyor, hasatlarını 200 bin tona çıkarmayı hedefliyorlar. Bunu 5 ila 10 yıl içinde başarabilirler" diyor.

Bakıcı, yükselen işçilik maliyetlerinin Türkiye'nin rekabet gücünü zayıflattığını belirterek, şöyle devam ediyor:

"Fındık, kuruyemişler arasında kuzu eti gibidir, yüksek kaliteli ve sofistike bir aromaya sahiptir. Ancak Türkiye markalaşmayı başaramadı, hep Avrupa için taşeronluk yaptı"